7 najważniejszych pytań i odpowiedzi dotyczących SARS-CoV-2
W grudniu 2019 roku pojawiły się pierwsze alarmujące wiadomości o zarażeniach nieznanym dotąd wirusem z Wuhan, w Chinach. Śledząc informacje mogliśmy się dowiedzieć jak szybko wirus zaraża kolejne osoby. Pod koniec stycznia świat opanowały informacje na temat rozprzestrzenienia się wirusa na teren Europy.
Co to są koronawirusy?
Koronawirusy to liczna rodzina wirusów, wywołujących choroby u zwierząt i u ludzi. Wśród tych, wywołujących choroby u ludzi znanych jest kilka rodzajów, infekujących drogi oddechowe. Wywołują one łagodne przeziębienia a także, znacznie poważniejsze choroby jak SARS (2002r) czy MERS (2014r). Ostatnio odkryty koronawirus, o którym ostatnio jest głośno z racji licznych zakażeń i ofiar śmiertelnych, został początkowo nazwany 2019-nCoV. Nazwa ta została zmieniona w SARS-CoV-2 (SARS-associated Coronavirus -2) z racji na genetyczne podobieństwo tego wirusa do wcześniejszego wirusa wywołującego SARS. Zaś zespół objawów, które wywołuje nowo odkryty koronawirus – Coronavirus Disease 2019, co w skrócie określa się COVID-19.
Jakie są objawy Covid-19?
Na co powinniśmy zwrócić szczególną uwagę? Główne objawy zakażenia tym wirusem to gorączka, zmęczenie i suchy kaszel. Niektórzy pacjenci skarżyli się także na bóle i przekrwienie błony śluzowej nosa, katar, ból gardła czy biegunkę. Objawy te są z początku łagodne ale mogą się zaostrzać. Jak informuje Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) około 80% pacjentów dochodzi do siebie po chorobie bez konieczności specjalnego leczenia. Problemu jednak nie należy bagatelizować, kiedy objawy nie ustępują i pojawiają się trudności z oddychaniem. Osoby z gorączką, kaszlem i trudnościami w oddychaniu powinny się zwrócić o pomoc do specjalistów. Do tej pory obliczono, że około 2-3% zarażonych koronawirusem umiera. Nie jest to jednak wirus tak śmiertelny, jak np SARS (2002), którego śmiertelność określono na około 10% czy MERS (2012) z 34% zgonów. Istnieją także przypadki, kiedy osoby przechodzą chorobę bezobjawowo.
Jak można się zarazić?
Zarazić można się poprzez kontakt z osobą, która już jest zarażona. Choroba może rozprzestrzeniać się między ludźmi drogą kropelkową. Co to znaczy? Wirus przenosi się poprzez małe kropelki z nosa lub ust, które rozprzestrzeniają się, gdy chora osoba kaszle lub wydycha powietrze. Kropelki te lądują na przedmiotach i powierzchniach wokół tej osoby. Inni ludzie zarażają się dotykając tych przedmiotów lub powierzchni, a następnie dotykając swoich oczu, nosa lub ust. Ludzie mogą również zarazić się COVID-19, jeśli wdychają powietrze od osoby, która kaszle lub kicha. Dlatego ważne jest, aby przebywać w odległości większej niż 1 metr od osoby chorej.
Naukowcy nie przestają poznawać wirusa i jego dróg rozprzestrzeniania się. Na tę chwilę nie potwierdzono aby wirus rozprzestrzeniał się przez powietrze. Potrzebny jest kontakt z osobą zarażoną. A co w przypadku, gdy osoba, która na nas kaszlnęła nie posiada objawów. Czy możemy czuć się bezpiecznie? Specjaliści z WHO wyjaśniają, że jest to możliwe, zwykle we wczesnym stadium choroby, kiedy osoba zarażona nie czuje się chora, nie ma innych objawów prócz kaszlu. Jednak najbardziej prawdopodobne jest zarażenie od osoby wyraźnie chorej – i takiego środowiska powinniśmy unikać. Naukowcy prowadzą ciągłe badania nad sposobem rozprzestrzeniania się wirusa i czasu po jakim występują objawy zarażenia. Tzw. „czas inkubacji” czyli czas pomiędzy zarażeniem a wystąpieniem objawów chorobowych, to zwykle około 5 dni. Jednak osobniczo, w zależności od odporności i ogólnego stanu zdrowia osoby zarażonej, może to być czas 1-14 dni.
Czy możemy zarazić się od zwierząt?
Jak wspomniałam wyżej, koronawirusy to dość liczna rodzina. Należą do niej wirusy zarówno infekujące ludzi (choć tu zwykle łagodne infekcje, przeziębienia) a także wirusy infekujące zwierzęta. Czasem dochodzi do przypadków zakażenia ludzi wirusami „zwierzęcymi” i wówczas może dojść do dalszego rozprzestrzeniania się tych wirusów wśród ludzi. Dotychczas znane są przypadki zarażeniem odzwierzęcym wirusem MERS-CoV, który głównie przenoszony jest przez wielbłądy dromadery oraz SARS-CoV przenoszony głównie przez nietoperze, choć te zaraziły dalej cywety. Oba wirusy niechlubnie zapisały się na kartach światowej historii wywołując pandemie.
Jak dotąd nie zostało potwierdzone, że źródłem zakażenia 2019-nCoV jest zwierzę. Nie zostało też potwierdzone, że zwierzęta domowe, jak psy czy koty, mogą rozprzestrzeniać wirusa.
Czym się leczyć?
Jeżeli podejrzewamy u siebie zarażenie koronawirusem, to czym mamy się leczyć?
Warto podkreślić, że jak dotąd w Polsce nie odnotowano żadnego przypadku zachorowania na Covid-19 – chorobę wywołaną koronawirlsem 2010-nCoV.
Jeżeli jednak masz kontakt z osobą, która mogła być narażona na infekcję i obserwujesz u siebie objawy, tzw. grypopodobne – najlepiej zadzwoń na „pogotowie” i dowiedz się, jak dalej postępować. Dlaczego nie zgłosić się bezpośrednio do lekarza? Znamy realia, jakie panują na korytarzach polskich placówek medycznych. Długie czekanie wraz z innymi ludźmi, może tylko zwiększać ryzyko dalszego rozprzestrzeniania wirusa. Jeśli podejrzewasz zarażenie koronawirusem – najlepiej zadzwoń i dopytaj, gdzie się zgłosić lub udaj się do szpitala z oddziałem chorób zakaźnych.
Warto mieć na uwadze, że jak dotąd nie ma szczepionki ani też konkretnego leku przeciwwirusowego, który zapobiegałby lub leczył COVID-19. Osoby dotknięte chorobą otrzymają pomoc w łagodzeniu objawów. Osoby z niewydolnością oddechową lub u której objawy się nie poprawiają, powinny być hospitalizowane. Jak uspokaja WHO, większość pacjentów wraca do zdrowia dzięki leczeniu objawów.
Leczenie antybiotykowe nie ma w przypadku COVID-19 zastosowania. Konkretnie dlatego, że jest to infekcja wirusowa a nie bakteryjna. Antybiotyki działają na bakterie. Nie nadużywajmy leczenia antybiotykami. Ale o tym to może w innym poście…
Potencjalne szczepionki zapobiegające COVID-19 są opracowywane przez zespoły badawcze i wg doniesień obecnie testowane w ramach prób klinicznych, koordynowanych przez WHO.
Jak zapobiegać zarażeniu SARS-CoV-2?
Skoro aktualnie nie ma leczenia to pojawia się pytanie, co robić aby zarażenia wirusem uniknąć?
Wbrew pozorom, działania prewencyjne są bardzo łatwe! I powinny być wprowadzone jako nawyki i elementy naszej codziennej higieny.
Najskuteczniejszym sposobem ochrony siebie i innych przed COVID-19 jest częste mycie rąk (mydłem i wodą lub płynem na bazie alkoholu), zakrycie kaszlu zgięciem łokcia oraz utrzymywanie odległości co najmniej 1 metra od ludzi, którzy kaszlą lub kichają. Sami przyznacie, że te zachowania powinniśmy stosować nie tylko w panice zarażeniem koronawirusami. Dzięki takiej praktyce uniknąć możemy także zarażeniem wirusami Grypy, czy innymi patogenami przenoszonymi drogą kropelkową.
Groźniejszy korona wirus czy „zwykła” grypa?
Wg uaktualnionych danych aktualizowanych na 24 luty, 2020r potwierdzonych zostało 79 331 przypadków zakażenia wirusem. Przy czym ponad 77 tys przypadków odnotowano w Chinach, gdzie zmarło oko 2600 osób. Pozostałe 2000 zachorowań odnotowano sumarycznie w 29 państwach, gdzie zmarło 23 osoby.
Dla przypomnienia dodam tylko, że w sezonie epidemicznym grypy w Polsce od 1 września 2018 r. do 15 kwietnia 2019 r., odnotowano 3 805 280 zgłoszeń przypadków zachorowań lub podejrzeń zachorowań na grypę, a zmarło 146 osób, u których stwierdzono obecność wirusa grypy.
Czy więc panika dotycząca koronowirusa jest uzasadniona?
I tak, i nie… Jest to na pewno bardzo szybko rozprzestrzeniający się wirus. Jednak należy podkreślać, że „zwykła” grypa potrafi dokonać więcej zniszczeń niż egzotyczny wirus. Szczepienia na grypę sezonową opracowywane są co rok. Są łatwo dostępne i niedrogie a mimo to wciąż znaczna większość nie szczepi się, bagatelizując tego wirusa.
Pozostawiam Was z przemyśleniami. Jeśli macie pytania, śmiało piszcie.
Informacje czerpane ze źródeł:
- CDC
Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) Situation Summary
https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-nCoV/summary.html - WHO
Novel coronavirus (2019-nCoV) situation reports. Situation report – 23.
(Feb 12, 2020)
https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/situation-reports/20200212-sitrep-23-ncov.pdf?sfvrsn=41e9fb78_2 - WHO
Coronavirus disease 2019 (COVID-19)
Situation report – 35.
(Feb 24, 2020)
https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/situation-reports/20200224-sitrep-35-covid-19.pdf - C Wang, PW Horby, FG Hayden, GF Gao
A novel coronavirus outbreak of global health concern
Lancet ( Jan 24, 2020)
https://doi.org/10.1016/S0140-6736(20)30185-9
- WHO
Clinical management of severe acute respiratory infection when novel coronavirus (nCoV) infection is suspected. Interim guidance.(Jan 12, 2020)
https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/clinical-management-of-novel-cov.pdf - Zhang YZ
Novel 2019 coronavirus genome. (Jan 21, 2020)
http://virological.org/t/novel-2019-coronavirus-genome/319 - COVID-19: fighting panic with information
Lancet ( Feb 22, 2020)
https://www.thelancet.com/action/showPdf?pii=S0140-6736%2820%2930379-2